Izabela Czartoryska - twórczyni pierwszego puławskiego muzeum.

Założycielką puławskiego muzeum była Izabela z Flemingów Czartoryska. Przekraczając progi tej pięknej budowli, kierujemy się w stronę sali z portretami budowniczych pałacu. Przyglądamy się portretom Adama Kazimierza oraz jego żony Izabelli Czartoryskiej. Tuż obok są obrazy przedstawiające ich dzieci, a mieli ich sześcioro. Była to kobieta bardzo piękna w której podkochiwali się mężczyźni. Słynąca z licznych romansów np. z pewnym posłem.

Nic dziwnego, że podkochiwali się w niej mężczyźni skoro była jak na ówczesne czasy pięknością. Urodę odziedziczyły po niej córki. Nie była osobą zbyt dobrze wykształconą. Jednak wtedy do wykształcenia dziewcząt z tzw. dobrego domu nie przykładano zbyt dużej wagi. Miały tylko dobrze wyjść za mąż po osiągnięciu odpowiedniego wieku. Tak również było z Izabellą Flaming, a właściwie Elżbietą, bo tak naprawdę miała na imię. Wydano ją za mąż gdy miała 15 lat, dziś byśmy się oburzali, jednak wtedy to było coś normalnego.

Dopiero gdy wyszła za mąż za Adama Kazimierza Czartoryskiego, ten postanowił uzupełnić jej kulejącą edukację, by mogła z nim bywać na dworze w Wiedniu... by nie przyniosła mu wstydu przed zagraniczną arystokracją. Ich dzieci odebrały staranne wykształcenie, nie tylko synowie, ale również córki.

Można powiedzieć, że Izabella Czartoryska przyprawiała mężowi " rogi ", bo żadne z dzieci nie było jego, choć nosiły jego nazwisko. Co tu dużo kryć, był dużo starszy od swojej żony. 

Przyglądamy się portretom córek Izabelli Czartoryskiej, szczególnie jeden przykuł naszą uwagę, to obraz przedstawiający Marię Czartoryską późniejszą Wirtemberską. Patrzy gdzieś w dal ze smutnym wyrazem twarzy. Izabella Czartoryska przeżyła również ogromną tragedię jej córka Teresa zmarła tak naprawdę od poparzeń , gdyż na jej suknię spadła iskra, paląc całą tkaninę. 

To Izabella Czartoryska zapoczątkowała kolekcję, którą możemy dziś oglądać w Puławach. Duża część tej ogromnej kolekcji znajduje się w Krakowie. To kolekcja zbierana przez Władysława Czartoryskiego. Warto było pojechać do Puław by zobaczyć tę kolekcję zbieraną latami przez Czartoryskich.